ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਚਾਰ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ 4.8% ਦਾ ਵਾਧਾ, ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਅਰੋੜਾ ਨੂੰ ਸੰਸਦ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਜਾਣਕਾਰੀ
Mar22,2025 | Narinder Kumar | New Delhiਪੰਜਾਬ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਪਸ਼ੂਆਂ ਅਤੇ ਮੱਝਾਂ ਤੋਂ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ 2019-20 ਵਿੱਚ 132.72 ਲੱਖ ਟਨ ਤੋਂ ਵਧ ਕੇ 2023-24 ਵਿੱਚ 139.11 ਲੱਖ ਟਨ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 4.8% ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੈ।
ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੇਂਦਰੀ ਮੱਛੀ ਪਾਲਣ, ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ, ਪ੍ਰੋ. ਐੱਸ.ਪੀ. ਸਿੰਘ ਬਘੇਲ ਨੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰਾਜ ਸਭਾ ਦੇ ਚੱਲ ਰਹੇ ਸੈਸ਼ਨ ਦੌਰਾਨ ਲੁਧਿਆਣਾ ਤੋਂ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ (ਰਾਜ ਸਭਾ) ਸੰਜੀਵ ਅਰੋੜਾ ਵੱਲੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਡੇਅਰੀ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ।
ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਐਮ.ਪੀ. ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਵਿਭਾਗ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਦੇਸੀ ਗਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਦੇ ਜੈਨੇਟਿਕ ਅਪਗ੍ਰੇਡੇਸ਼ਨ ਲਈ ਕਦਮ ਚੁੱਕ ਰਿਹਾ ਹੈ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਾਹੀਵਾਲ ਨਸਲ ਅਤੇ ਮੁਰਾਹ ਨਸਲ ਸਮੇਤ ਦੇਸੀ ਨਸਲਾਂ ਦੇ ਉੱਚ ਜੈਨੇਟਿਕ ਯੋਗਤਾ ਵਾਲੇ ਬਲਦਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਔਲਾਦ ਜਾਂਚ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਨੀਲੀ ਰਾਵੀ ਨਸਲ ਦੀਆਂ ਮੱਝਾਂ ਸਮੇਤ ਦੇਸੀ ਨਸਲਾਂ ਦੇ ਉੱਚ ਜੈਨੇਟਿਕ ਯੋਗਤਾ ਵਾਲੇ ਬਲਦਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਨ ਲਈ ਵੰਸ਼ ਚੋਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਹੀਵਾਲ ਨਸਲ ਦੀ ਗਾਂ ਅਤੇ ਮੁਰਾਹ ਅਤੇ ਨੀਲੀ ਰਾਵੀ ਨਸਲ ਦੀਆਂ ਮੱਝਾਂ ਸਮੇਤ ਦੇਸੀ ਨਸਲਾਂ ਦੇ ਉੱਚ ਪੱਧਰੀ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੇ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰਜਨਨ ਲਈ ਬੋਵਾਈਨ ਆਈਵੀਐਫ ਤਕਨਾਲੋਜੀ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਨਾ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਲੁਧਿਆਣਾ ਅਤੇ ਪਟਿਆਲਾ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ 2 ਆਈਵੀਐਫ ਪ੍ਰਯੋਗਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਫੰਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਤੇਜ਼ ਨਸਲ ਸੁਧਾਰ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਦੇਸੀ ਨਸਲਾਂ (ਗਾਂ ਦੀ ਸਾਹੀਵਾਲ ਨਸਲ ਅਤੇ ਮੱਝ ਦੀ ਮੁਰਾਹ ਨਸਲ) ਦੇ ਲਿੰਗ-ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਵੀਰਜ ਸਮੇਤ ਲਿੰਗ-ਕ੍ਰਮਬੱਧ ਵੀਰਜ ਨਾਲ ਏਆਈ ਕਵਰੇਜ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ।
ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਦੇਸੀ ਗਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਨਸਲਾਂ ਸਮੇਤ ਦੇਸੀ ਨਸਲਾਂ ਦੀਆਂ ਉੱਤਮ ਪਸ਼ੂ ਨਸਲਾਂ ਦੀ ਚੋਣ ਅਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਂਝਾ ਜੀਨੋਮਿਕ ਚਿੱਪ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਸਾਹੀਵਾਲ ਨਸਲ ਦੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਬਿਰਦੋਸਾਂਝ ਨਾਭਾ ਵਿਖੇ ਗੋਕੁਲ ਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਲਈ ਰਾਜ ਨੂੰ ਫੰਡ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।
ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਅਤੇ ਡੇਅਰੀ ਵਿਭਾਗ ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਦੁੱਧ ਦੀਆਂ ਖਰੀਦ ਅਤੇ ਵਿਕਰੀ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਨਿਯਮਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਸਹਿਕਾਰੀ ਅਤੇ ਨਿੱਜੀ ਡੇਅਰੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਕੀਮਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਉਤਪਾਦਨ ਲਾਗਤ ਅਤੇ ਬਾਜ਼ਾਰ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਨਿਰਧਾਰਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਡੇਅਰੀ ਸਹਿਕਾਰੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ, ਖਪਤਕਾਰਾਂ ਦੇ ਰੁਪਏ ਦਾ ਲਗਭਗ 70-80% ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਕ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਅੱਗੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਗਊਆਂ ਦੇ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੀ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਕਤਾ ਵਧਾਉਣ, ਡੇਅਰੀ ਬੁਨਿਆਦੀ ਢਾਂਚੇ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ, ਫੀਡ ਅਤੇ ਚਾਰੇ ਦੀ ਉਪਲਬਧਤਾ ਵਧਾਉਣ ਅਤੇ ਪਸ਼ੂ ਸਿਹਤ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਰਗਰਮੀ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਹ ਪਹਿਲਕਦਮੀਆਂ ਦੁੱਧ ਉਤਪਾਦਨ ਦੀ ਲਾਗਤ ਘਟਾਉਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਡੇਅਰੀ ਫਾਰਮਿੰਗ ਤੋਂ ਆਮਦਨ ਵਧਾਉਣ ਵਿੱਚ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਂਦੀਆਂ
punjab-s-milk-production-rises-by-4-8-in-four-years-mp-arora-informed-in-parliament
